Muzeum Pożarnictwa

Pora deszczowa trwa, ale na szczęście daje odetchnąć i dość często deszcz ustaje, a nawet zza chmur wychodzi słońce. W minioną sobotę przez cały dzień padało, chwilami bardzo intensywnie, więc nawet wyjście na zakupy sobie podarowałam. Ale w niedzielę choć było pochmurno i bardzo wilgotno, to deszcz „odpoczywał” i można było wybrać się na spacer.

Pojechałam do Muzeum Pożarnictwa w Yotsuya w dzielnicy Shinjuku. Muzeum działa od grudnia 1992 roku i prezentuje historię pożarnictwa od okresu Edo (1603-1868) do współczesności. Ekspozycja przygotowana jest także pod kątem dzieci: puszczane są filmy animowane, udostępnione są modele wozów strażackich i prawdziwy helikopter, w których można poczuć się jak strażak w akcji. Miałam ochotę usiąść za sterami helikoptera, ale onieśmieliła mnie długa kolejka dzieci ;-)

W początkowym okresie Edo nie istniały zorganizowane służby ogniowe, pożar gasiło się na własną rękę. Na przykład, gdy pożar wybuchł w obrębie zamku Edo, gasili go na rozkaz rady starszych samurajowie pracujący dla shoguna. A gdy paliły się domy mieszczan, to musieli je gasić własnoręcznie ich właściciele.

Pierwsze próby zorganizowania służb odpowiedzialnych za gaszenie pożarów pojawiły się w 1629 roku. Ustalono wtedy, że w przypadku pożaru rada starszych zwołuje panów feudalnych, którzy mają zająć się gaszeniem pożaru, wysyłając do nich specjalne pismo. No ale ten system nie za bardzo zdał egzamin, bo cała procedura strasznie długo trwała: rada musiała przygotować pismo, następnie posłaniec musiał to pismo dostarczyć, potem panowie feudalni ze swoją świtą musieli dojechać na miejsce pożaru, a jak już w końcu dojechali, to i tak niewiele mogli uczynić, bo przecież nie znali się na gaszeniu. 

Pan feudalny wraz z orszakiem zmierza do pożaru. Na wyposażeniu: drabina, haki do burzenia budynków, sikawki.

Strój strażacki samuraja. Wygląda raczej jak ubiór mniszki ;-)

W następnych latach podejmowano kolejne próby stworzenia efektywnego systemu gaszenia pożarów. W 1657 roku, rok po tzw. wielkim pożarze ery Meireki, w którym spaliła się główna wieża zamku Edo i ucierpiało prawie 68 tysięcy ludzi, utworzono oddziały ogniowe (jōbikeshi) podlegające bezpośrednio shogunowi. Odpowiedzialni za nie byli czterej samurajowie hatamoto (pracujący bezpośrednio dla shoguna). Mieli do dyspozycji remizy, sprzęt i ludzi. Byli także odpowiedzialni za zapewnienie bezpieczeństwa publicznego w miejscu pożaru.

Z kolei służbę ogniową z prawdziwego zdarzenia wśród mieszczan (machibikeshi) zaczęto organizować w 1718 roku. Utworzono grupy (kumi), które były odpowiedzialne za wyznaczony obszar miasta.

Matoi używane przez grupy kumi.

Każda grupa kumi miała własny totem (matoi). Górna część różniła się kształtem i napisem (jeden znak z sylabariusza). W przypadku pożaru wyznaczona osoba wspinała się z totemem na dach pobliskiego budynku. Po kształcie i napisie widocznym na totemie można było zorientować się gdzie się pali i która grupa prowadzi akcję gaśniczą. Matoi nie należało do najlżejszych, mogło ważyć nawet 22 kg, więc wspięcie się na dach z takim obciążeniem stanowiło nie lada wyzwanie.

Ówczesny sposób gaszenia pożaru polegał na burzeniu zabudowań znajdujących się w pobliżu miejsca pożaru i w ten sposób zapobieganiu rozprzestrzenianiu się ognia. Dlatego też w grupach ogniowych z czasem zaczęli działać cieśle, zwłaszcza ci specjalizujący się w pracy na wysokości (po japońsku zwani „tobi shoku”, gdzie tobi to kania – ptak z rodziny jastrzębiowatych, a shoku to praca).

Domy w tamtych czasach były głównie drewniane, a zamiast gazu czy prądu używano otwartego ognia, więc nic dziwnego, że pożary wybuchały często i stanowiły ogromne zagrożenie. Zwłaszcza zimą, kiedy powietrze było suche i wiały silne wiatry. Dlatego też ówczesny rząd zachęcał do krycia dachów dachówką, wprowadzał do zabudowy miasta puste przestrzenie zapobiegające rozchodzeniu się ognia, wały przeciwpożarowe i szerokie drogi.

Skrzynia na kółkach (kuruma nagamochi). W razie pożaru chowano do niej najcenniejsze rzeczy i wynoszono w bezpieczne miejsce. Ale w roku 1683 zakazano ich, ponieważ tarasowały drogę ucieczki i powodowały większe szkody.

Po rewolucji Meiji (1868 r.) i po otwarciu się Japonii na świat zaczęto sprowadzać z zagranicy różnego rodzaju urządzenia pożarnicze, które umożliwiły zmianę sposobu gaszenia pożarów; już nie burzono, a po prostu gaszono wodą. Później także japońskim inżynierom udało się skonstruować rodzime urządzenia.

Sikawka ręczna z okresu Meiji.

 

Sikawka parowa konna produkcji japońskiej z 1899 r. na węgiel. Aż 20 minut trzeba było czekać na uzyskanie pary o odpowiednim ciśnieniu.

Wóz strażacki sprowadzony do Japonii w 1929 r. Służył do 1953 r.

Wóz strażacki wykorzystywany w latach 1924-1953.

 

Widok na różne wozy strażackie.

Oddział lotniczy straży pożarnej został utworzony w listopadzie 1966 roku. W następnym roku zakupiono pierwszy helikopter od francuskiej firmy Sud Aviation. Nadano mu imię „Chidori” (sieweczka). 

Trzy motocykle strażackie wykorzystywane były w latach 1971-1976.

I jeszcze dwie ciekawostki: 

- w 1917 roku po raz pierwszy w akcji wykorzystano wóz strażacki

- w 1927 roku wprowadzono numer alarmowy straży pożarnej (119)

O ekspozycji dotyczącej współczesnej straży pożarnej nie będę pisać, bo mniej lub więcej jesteśmy zorientowani jak działa :-)

Dla zainteresowanych zwiedzaniem podaję namiary:

Muzeum Pożarnictwa (jap. Shōbō hakubutsukan 消防博物館, ang. Fire Museum)

Adres: 東京都新宿区四谷３－１０ / Tokyo, Shinjuku-ku, Yotsuya 3-10

Czynne w godz. 9:30 – 17:00, zamknięte w poniedziałki, wstęp wolny.

http://www.tfd.metro.tokyo.jp/ts/museum.html

Z dziewiątego piętra muzeum można popatrzeć z góry na miasto.

Po wizycie w muzeum przespacerowałam się po okolicy w drodze do stacji metra i sfotografowałam kilka ciekawych budynków. 

Chińska restauracja.

Szklany biurowiec wybudowany rok temu.

Malutki chram w podcieniach biurowca. Niestety znak drogowy zabraniający przechodzenia przez ulicę psuje widok :(

Sophia University

Właśnie kwitną hortensje.