Tokio, Tokyo, Tōkyō, 東京, 東京都

Mieszkam już w Tokio osiem miesięcy i ostatnio, przy okazji wycieczki na jeden z tarasów widokowych, uświadomiłam sobie, że zaraz po przeprowadzce i rozpoczęciu nowego bloga nie przedstawiłam Wam tego miasta. Tak ogólnie, całościowo, bo w kawałkach cały czas o nim piszę. Niby każdy coś wie o Tokio, niby można sobie sprawdzić w Wikipedii, ale mimo wszystko chciałabym napisać co nieco o stolicy Japonii i przy okazji rozprawić się z mitem betonowej pustyni i braku zieleni :)

Zacznijmy może od tego, że administracyjnie Tokio nie jest miastem tylko prefekturą metropolitalną, na którą składają się 23 dzielnice (okręgi), region Tama oraz wyspy (archipelag Izu i archipelag Ogasawara). Po japońsku o Tokio mówi się Tōkyō-to (東京都) i to ten ostatni element „to 都” oznacza prefekturę metropolitalną. Jeśli już koniecznie chcemy użyć terminu miasto, to w odniesieniu do 23 dzielnic.

Muszę jeszcze koniecznie wspomnieć o wyspach. Należą administracyjnie do prefektury tokijskiej, ale są od niej bardzo oddalone. Do archipelagu Izu należy około 100 wysp, wysepek i skał, w tym 9 zamieszkałych. Najbardziej wysunięta na południe zamieszkała wyspa Aogashima oddalona jest od tokijskiego urzędu prefekturalnego o 347 km. Blisko. Ale teraz przenosimy się na archipelag Ogasawara i nagle jesteśmy tysiąc kilometrów na południe od Tokio. Archipelag składa się z około 30 wysp, z których zamieszkałe są tylko dwie: Chichijima (wyspa Ojca, oddalona od Tokio o 984 km) i Hahajima (wyspa Matki, oddalona o 1033 km). Na kilku stacjonują siły samoobrony. Najbardziej oddalone wyspy to Okinotorishima (1733 km) i Minamitorishima (1861 km). To tak jakby np. Rzym należał do Warszawy lub województwa mazowieckiego :)

Powierzchnia Tokio to 2193,96 km² (mniej więcej cztery Warszawy).

W Tokio mieszka prawie 14 mln ludzi (w samych 23 dzielnicach – 9,5 mln).

Większe Tokio (Tōkyō-ken, 東京圏) czyli Tokio wraz z trzema sąsiednimi prefekturami (Kanagawa, Saitama, Chiba) to 36 mln ludzi – dwa miliony mniej niż w Polsce.

Używa się też często terminu Obszar Stołeczny lub Metropolitalny (shuto-ken, 首都圏), który oznacza Tokio wraz z sąsiednimi 7 prefekturami (Ibaraki, Tochigi, Gunma, Saitama, Chiba, Kanagawa, Yamanashi). Tutaj mieszkają prawie 44 mln ludzi.

I jeszcze taka ciekawostka. Wszyscy uważamy Tokio za stolicę Japonii, ale nie ma na to żadnych dowodów, tzn. zapisów w oficjalnych dokumentach. Trudno uwierzyć, co nie? Co prawda w Ustawie o budowie stolicy z 1950 roku wyraźnie napisano, że Tokio jest stolicą Japonii, ale już w 1956 roku przestała ona (ustawa) obowiązywać w związku z uchwaleniem Ustawy o rozwoju obszaru stołecznego. W tej nowej ustawie mowa jest o obszarze stołecznym, ale brak stwierdzenia, że to Tokio jest stolicą. Wygląda na to, że wystarczyć ma przekonanie obywateli kraju o stołeczności Tokio.

Herb Tokio

Herb pochodzi jeszcze z czasów kiedy Tokio pod względem administracyjnym było miastem. Przyjęto go w grudniu 1947 roku. „Słoneczko” wysyłające promienie w sześciu kierunkach symbolizuje Tokio będące centrum Japonii i wyraża pragnienie jego rozwoju.

Symbol Tokio

Symbol Tokio został wybrany spośród 20 propozycji w 1989 roku. Kształtem przypomina literę T, nie liść miłorzębu jak mogłoby się na pierwszy rzut oka wydawać. Kolor zielony i trzy identyczne łuki okręgu wyrażają dynamiczny rozwój, dobrobyt, spokój.

W Japonii miasta i prefektury oprócz herbu wybierają też inne symbole, np. kwiaty, drzewa, ptaki czy ryby. Nawet małe Utazu, w którym wcześniej mieszkałam miało swój kwiat i drzewo, a prefektura Kagawa – dodatkowo rybę i dzikie zwierzę.

Sakura someiyoshino

Kwiatem Tokio jest sakura someiyoshino. Wybrano ją w czerwcu 1984 roku. Podobno ogrodnicy mieszkający na terenie obecnej dzielnicy Toshima udoskonalili w drugiej połowie XIX wieku dziką sakurę (jap. yamazakura, łac. cerasus jamasakura) i uzyskali sakurę someiyoshino (Cerasus × yedoensis), która wygląda wyjątkowo pięknie podczas kwitnienia i opadania płatków.

Miłorząb dwuklapowy

Drzewem Tokio jest miłorząb dwuklapowy.

Wyboru dokonano w referendum przeprowadzonym w 1966 roku. Głosowano na trzy drzewa zaproponowane przez komisję wyborczą: brzostownicę japońską, miłorząb dwuklapowy i sakurę someiyoshino. Wygrał miłorząb. Co prawda większość członków komisji opowiedziała się za brzostownicą, która w referendum znalazła się na drugim miejscu, to jednak uszanowano wynik głosowania.

Miłorząb jest odporny na zanieczyszczenia i wytrzymały na ogień. W Tokio wiele ulic jest nim obsadzonych.

Mewa śmieszka

Ptakiem Tokio od 1965 roku jest mewa śmieszka – białoskrzydła z czerwonym dziobem i czerwonymi nogami. W okolice Tokio przylatuje na przełomie października i listopada z północno-wschodniej Syberii i Kamczatki i zimuje tutaj do kwietnia. Można ją spotkać nad Zatoką Tokijską oraz nad rzekami Sumida i Tama.

✻ Pięć powyższych zdjęć pochodzi z oficjalnej strony Tokijskiego Urzędu Metropolitalnego.  

   

Jak już się zorientowaliście, Tokio jest bardzo duże, a nawet powiedziałabym, że ogromne. Ma to swoje dobre i złe strony. Jedną z takich problematycznych kwestii jest określenie centrum czy śródmieścia miasta. Po prostu nie ma jednego, jest ich wiele. 

Na przykład:

Nagatachō w dzielnicy Chiyoda – to centrum rządowe, mieszczą się tutaj m.in. kancelaria i rezydencja premiera, gmach Zgromadzenia Narodowego, rezydencje przewodniczących Izby Reprezentantów i Izby Radców.

Kasumigaseki również w dzielnicy Chiyoda to centrum administracyjne. Zgromadzono tutaj budynki administracji rządowej.

Marunouchi i Ōtemachi (też w dzielnicy Chiyoda) uznawane są za centrum biznesowo-finansowe. 

Ginza – centrum luksusu. W tej najdroższej dzielnicy Tokio znajdziemy eleganckie domy towarowe i butiki ekskluzywnych marek z całego świata.

Shibuya, a zwłaszcza okolice stacji Shibuya to centrum mody młodzieżowej i rozrywki.

Kabukichō w dzielnicy Shinjuku to centrum rozrywki, również tej dla dorosłych. 

Jak starym miastem jest Tokio?

W latach 1603-1868 z tego miejsca zwanego wówczas Edo rządzili Japonią shogunowie z rodu Tokugawa. Kilkaset lat wcześniej istniała tu wieś rybacka o innej nazwie. W połowie XV wieku wybudowano zamek Edo (Edo-jō, 江戸城), a wieś stała się osadą służebną. Po jakimś czasie, po śmierci właściciela zamek popadł w ruinę. Pod koniec XV wieku shogun Tokugawa Ieyasu docenił zalety zamku i wybrał go na swoją siedzibę. Przeniósł też z Kioto do Edo urzędy shogunatu. 
Po restauracji Meiji (1868 r.), która położyła kres rządom shogunatu i przywróciła pełnię władzy cesarzowi, stolicę przeniesiono z Kioto do Edo, którego nazwę zmieniono na Tokio (Tōkyō, 東京) co znaczy „wschodnia stolica”.

Tak na marginesie, Edo już na początku XVIII wieku liczyło ponad milion mieszkańców!
Zamek Edo stał tam, gdzie obecnie znajduje się Pałac Cesarski, a właściwie to Pałac Cesarski położony jest na terenach zamkowych, a dokładnie na części tych terenów, bo były one dość rozległe i obecnie spacerując po Tokio można się tu i ówdzie natknąć na pozostałości zamkowe.

Makieta głównego donżonu zamku Edo. Stan na 1638 r. Skala 1:84.

Poniżej zdjęcia współczesnego Tokio. Zrobiłam je z tarasu widokowego położonego na 44. piętrze gmachu urzędu metropolitalnego. Pogoda była doskonała do obserwacji, choć niezbyt przejrzyste powietrze nie pozwalało obejrzeć góry Fuji w całej doskonałości. Pod wieczór warunki się poprawiły i... wszyscy rzucili się z aparatami fotograficznymi i smartfonami do okien i pstrykali, pstrykali, pstrykali. Ja oczywiście też ;-) 

Park Yoyogi i chram Meiji.

Fragment Centralnego Parku Shinjuku i budynek BMW z salonem wystawowym.

Mode Gakuen Cocoon Tower w Shinjuku - budynek, w którym mieszczą się trzy placówki oświatowe.

Budynek NTT DoCoMo (ten chudy) - operatora telefonii komórkowej, a w głębi nowy Stadion Narodowy - ukończony pod koniec 2019 r. akurat na Olimpiadę 2020.

Dostrzegacie Fuji-san?

Fuji-san, góra Fuji, w promieniach zachodzącego słońca.

Ponownie Fuji-san.

Po lewej Shinjuku Park Tower - mieści się tutaj m.in. hotel Park Hyatt Tokyo, w którym kręcono film "Lost in Translation" (pol. Między słowami) w reż Sofii Coppoli. Wysoki budynek na wprost to Tokyo Opera City, w którym mieści się Nowy Teatr Narodowy.

Po lewej widoczny oświetlony Stadion Narodowy, a w głębi na pomarańczowo świeci Tokyo Tower.

Budynek po prawej należy do Urzędu Metropolitalnego. Budynek w głębi to Shinjuku Washington Hotel.

W głębi po lewej to coś cienkiego to Tokyo Skytree - wieża telewizyjna i widokowa o wys. 634 m.

Dwa króciutkie filmiki przedstawiające Tokio z góry. Widać też odbicia w szybie i słychać głosy zwiedzających :(

Na zdjęciach zrobionych z dużej wysokości prawdopodobnie nie rzuca się to tak mocno w oczy, ale kiedy spaceruję po Tokio niezmiennie zadziwia mnie budownictwo i wyraźny brak planu zagospodarowania przestrzennego. Może to tylko wrażenie laika, ale zabudowa wydaje się dość chaotyczna. Bardzo często obok wysokiego budynku stoją niskie, a może na odwrót: wśród niskiej zabudowy nagle pojawia się wysoki blok. Obok domków jednorodzinnych stoją bloki wielorodzinne. Kształty i kolory też takie od Sasa do lasa. Niby fajnie, że panuje wolność wyrazu i można wybudować dom według własnych upodobań, ale z drugiej strony dziwnie to wygląda. Poza tym, co jeszcze bardziej mnie zadziwia, elegancki, nowoczesny i bogaty dom (jedno- lub wielorodzinny) sąsiaduje ze starym, tanim, biednym i zdaje się to nikomu nie przeszkadać. Taki misz-masz.

Właściciel tego domku pewnie nie chciał sprzedać ziemi, więc go obudowali.

Muszę też koniecznie pokazać mapę-schemat komunikacji tokijskiej. Pamiętam, że już ćwierć wieku temu dostawałam oczopląsu na widok tej rozbudowanej sieci (samego metra jest 13 linii), ale dużo lepszy niż obecnie wzrok pozwalał mi na bezproblemowe posługiwanie się malutką mapką i odczytywanie nazw stacji zapisanych maciupeńką czcionką. Teraz niestety nie jest łatwo :(

Schemat komunikacji kolejowej, bez linii metra.

 

Linie metra (mapka ze strony Tokijskiego Urzędu d/s Komunikacji)

I tutaj zamierzałam rozprawić się z mitem braku zieleni, ale post zrobił się już trochę przydługi, a mam sporo zdjęć z zielenią do pokazania. Trudno, dokończę w drugiej części. Zajrzyjcie, proszę, za kilka dni.