Dwór Hatoyama

W środku miasta, otoczony bujną zielenią stoi Dwór Hatoyama (Hatoyama Hall). Jak to w Tokio, także tutaj zabudowa wokół jest gęsta, a z pobliskiego wysokiego apartamentowca można zaglądać do ogrodu i w okna pewnie też, ale obecnie rezydencja jest niezamieszkała, więc z pewnością nikt się nie przejmuje ewentualnymi podglądaczami.

Kiedy wchodzimy na teren posiadłości, nagle trafiamy do innego świata, moża poczuć się niemalże jak na wsi, z dala od zgiełku wielkiego miasta. Ta cisza ma swoją cenę. Gdyby ktoś chciał kupić posiadłość (gdyby była na sprzedaż oczywiście), za samą ziemię musiałby wyłożyć 5 mld jenów (175 mln zł).

Zacznijmy od dworu. Hatoyama to nazwisko – kim byli jego nosiciele?

Z rodu Hatoyama wywodzą się cztery pokolenia polityków: 

→ Kazuo (1856-1911) – poseł Izby Reprezentantów (niższa izba japońskiego parlamentu) w latach 1894-1911, 

→ Ichirō (1883-1959) – premier w latach 1954-1956, 

→ Iichirō (1918-1993) – minister spraw zagranicznych w latach 1976-1977, 

→ bracia Yukio (ur. 1947) – premier w latach 2009-2010 i Kunio (1948-2016) – poseł i minister. 

Budynek zaprojektowany przez wybitnego japońskiego architekta Okadę Shin’ichirō jako rezydencja w stylu zachodnim został wybudowany w 1924 roku na wzgórzu Otowa dla Ichirō Hatoyamy.

Mimo że była to prywatna rezydencja, działa się tutaj powojenna polityka, m.in. przygotowywano powstanie partii politycznej, planowano wznowienie stosunków dyplomatycznych z ZSRR.

Po 70 latach od wybudowania rezydencji podjęto decyzję o gruntownym remoncie budynku, który już dość mocno został nadgryziony zębem czasu. Podczas remontu przywrócono rezydencji pierwotny wygląd i pod nazwą Dwór Hatoyama (po jap. Hatoyama kaikan 鳩山会館) otwarto ją 1 czerwca 1996 roku.

Od bramy do budynku wspinamy się dość stromym podjazdem. Niespodziewanie wyszło słońce i zaczęło przygrzewać, więc po dotarciu na górę byłam już dość zmęczona (wiem, nie za dobrze u mnie z kondycją ;-)), a okazało się, że czekają nas jeszcze schody wejściowe – co prawda marmurowe i bardzo efektowne, ale jednak schody. O, takie właśnie:

Na parterze znajdują się dwa salony, jadalnia, oszklona weranda i nieduży pokój ze zmieniającą się co jakiś czas ekspozycją. Na piętrze znajduje się ogromny salon powstały z połączenia trzech sypialni oraz trzy pokoje poświęcone dawnym mieszkańcom: Ichirō, jego żonie Kaoru (1888-1982) oraz ich synowi Iichirō.

Salon (odbicie w lustrze)

Salon (odbicie w lustrze)

Jadalnia

W większości pomieszczeń można podziwiać witraże. Najokazalszy znajduje się nad schodami prowadzącymi na piętro. Wykonał go japoński artysta Ogawa Sanchi (1867-1928), prekursor witraży w Japonii. Ogawa podobno wzorował się na pięciopiętrowej pagodzie ze świątyni Hōryū-ji w prefekturze Nara. Czerwone fragmenty pagody wykonane są z dwóch warstw szkła co daje efekt trójwymiarowości – niestety nie udało mi się tego uchwycić na zdjęciu.

Pomieszczenia na dole są przechodnie i miały pootwierane drzwi, więc czuć było przestrzeń, a to uczucie wzmagały ogromne okna wychodzące na ogród. Zazwyczaj w takich miejscach panuje rygor przy zwiedzaniu: zakaz dotykania eksponatów, zakaz siadania na krzesłach/fotelach, zakaz fotografowania, no i obsługa zerka dość nachalnie na zwiedzających. A tutaj, pełna swoboda. Siedząc przy stole na wygodnych kanapach można się było poczuć niemalże jak u znajomych w odwiedzinach. Muszę przyznać, że byłam zaskoczona i bardzo mi się to podobało. Tak się rozluźniłam, że obfotografowałam biurko w jednym z pokoi, w którym wyjątkowo obowiązywał zakaz fotografowania, a tabliczkę z tą informacją miałam pod samym nosem i wcale jej nie zauważyłam (ha!, ha!, ha!).

Biurko należące do Yasuko Hatoyamy. Popiersie Yasuko wykonane na życzenie jej ojca na pamiątkę ślubu z Iichirō.

Zbliżenie na przybory do pisania. Pojemnik po lewej służył do rozrabiania tuszu.

Na piętrze odbywała się akurat wystawa szkła artystycznego połączona ze sprzedażą. Autorem prac jest znany japoński artysta Kuroki Kuniaki (ur. 1945). Ja akurat nie znałam go wcześniej, ale muszę przyznać, że tworzy cudeńka. Kilka jego dzieł jest w posiadaniu rodziny cesarskiej. Z wielką chęcią kupiłabym to i owo, ale ceny powalają na kolana. A kiedy jeszcze wyobraziłam sobie, jak w czasie trzęsienia ziemi takie cudo rozbija się w drobny mak, to ucieszyłam się, że mnie nie stać.

Nie zrobiłam zdjęć, a chciałabym Wam pokazać te szklane wyroby. Poszukałam w internecie i znalazłam program japońskiej telewizji NHK opowiadający o artyście i prezentujący jego dzieła – „Kuniaki Kuroki: A Glass Magician”. Jest po angielsku, trwa 28 minut.

https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/ondemand/video/2043049/

Po obejrzeniu wnętrza rezydencji czas na ogród. Posadzono w nim mnóstwo krzewów różanych, ale kwitły, a raczej już przekwitały ostatnie kwiaty, więc tylko odczytywałam z tabliczek nazwy odmian i próbowałam sobie wyobrazić jak wyglądają: np. Queen Elizabeth, Blue Moon, Evergold, Mount Shasta, Love, Christian Dior, Cleopatra, Peace. Ogrodnik wyjaśnił, że trafiłam akurat na okres pomiędzy kwitnieniami (to był początek czerwca) :(

Tak prezentuje się rezydencja widziana z ogrodu.

Widok na ogród z piętra dworu. W głębi ogród różany, ale już prawie bez kwiatów.

Balkon na piętrze.

Zbliżenie na zdobienia nad drzwiami balkonowymi.

Tuż obok, za drzewami wznoszą się wysokie apartamentowce.

Na trawniku przed domem stoją dwa pomniki. Jeden, całkiem nowy, z 2007 roku, przedstawia pierwszego właściciela domu, Ichirō Hatoyamę i jest podarunkiem od Rosji z okazji 50. rocznicy wznowienia stosunków dyplomatycznych. Wykonał go gruziński artysta Zurab Cereteli (ur. 1934).

Drugi, trochę większy, z sadzawką, w której pływają kolorowe karpie, upamiętnia Kazuo i Haruko Hatoyamów czyli rodziców Ichirō. Wykonał go japoński artysta Asakura Fumio w 1931 roku.

 

Czy zauważyliście, że w witrażach oraz innych zdobieniach domu pojawiają się gołębie? To nawiązanie do nazwiska właścicieli, Hatoyama (鳩山), które zapisuje się dwoma znakami kanji oznaczającymi gołębia i górę.

Po opuszczeniu Dworu Hatoyama pospacerowałam trochę po okolicy. Teren wokół jest dosyć górzysty. No może przesadzam, ale na pewno pagórkowaty i sporo jest stromych podejść.

Jedno z nich to Nezumi-zaka (Stromy podjazd myszy). Ma około 100 metrów długości, schody z jednej strony i poręcz po środku. A po bokach stoją domy – niektóre przepiękne, ale współczuję mieszkańcom codziennego schodzenia w dół i wspinania się pod górę w drodze powrotnej. Jak napisał Mori Ōgai (森鴎外, 1862-1922) w opowiadaniu właśnie pod tytułem „Nezumi-zaka”: po tej pochyłej drodze nie dało się zwieźć pasażera rykszą, trudno było nawet zjechać pchając pustą rykszę, a zejście pieszo, zwłaszcza tuż po deszczu, było bardzo trudne i podobno tylko myszy radziły sobie z wchodzeniem i schodzeniem. 

Nezumi-zaka widziana z dołu.

Domy przy Nezumi-zaka

Nezumi-zaka z góry. Napis na żółtym tle: Porzućmy zamiar zjeżdżania po stoku na rowerze lub motorze!

Druga taka stroma droga to Hachiman-zaka. Trochę krótsza, 90-metrowa, ze schodami i poręczą, z zakrętem w połowie.

Górny fragment Hachiman-zaka

Dolny fragment Hachiman-zaka

Jedna z refleksji, jakie nasunęły mi się po przeprowadzce do Tokio i po spacerach po mieście, jest następująca: Tokio leży na bardzo pofałdowanym terenie! I to mnie niezmiernie zdziwiło, bo kiedy mieszkałam w Tokio poprzednio, w latach 90-tych, wydawało mi się płaskie. Ale mieszkałam wtedy w innej dzielnicy i widocznie poruszałam się po innych obszarach miasta, bo nie sądzę, żeby przez te dwadzieścia parę lat ukształtowanie terenu zmieniło się na przykład pod wpływem trzęsień ziemi ;) Może po prostu pamięć mnie zawodzi.

Gdzieś pomiędzy tymi stromymi drogami natknęłam się na taki przyozdobiony dom. Od razu robi się weselej, prawda?